معامله گران ایرانی ترسوتر از مردم سوریه

هادی مومنی-  «شاخص‌های بورس فروریختند»، این جمله در این روزها به معمولی‌ترین وضعیت بازار بورس اوراق بهادار تبدیل شده است، همان بازاری که تا چندی پیش رکوردزنی‌های آن نقل محافل اقتصادی و تالار شیشه‌ای بود. اسم این روزها را می‌توان روزهای سیاه نامید اما بدون مطلق‌گرایی، چراکه هنوز بازار و معاملات آن به صورت بنیادی دچار سقوط و ریزش قیمت‌ها نشده‌اند و حتی تحلیلگران بازار این افت را به «اصلاح روند بازار» پس از رشدهای صعودی شدید و ادامه دار منتسب می‌کنند و برای شتاب گذشته معاملات مفید می‌دانند.

 
در حال حاضر حاشیه‌های آغاز جنگ آمریکا علیه حکومت سوریه که تا به امروز تنها گمانه‌زنی بوده نگرانی‌های زیادی رابه بورس و معامله‌گران آن منتقل کرده است به طوری که سرمایه‌گذاران هر روز با رصد کردن اخبار و آخرین تحولات بیشتر از آنکه به آینده امیدوار باشند، چشم به روی آن بسته‌اند و گویی قرار است جنگ جهانی سوم شکل گیرد! در عین حال باید به بخش بزرگی از این نگرانی‌ها حق داد چرا که طبیعتا هر جنگی و به خصوص نبردهای منطقه‌ای همیشه در کشورهای مجاور به خاطر مناسبات سیاسی و اقتصادی تاثیرگذار بوده است.

چه آنکه اگر در یک طرف این جنگ کشور دوست و برادر یعنی سوریه باشد که ایران با آن مراودات اقتصادی عمیق و پایداری داشته و دارد اما با در نظر گرفتن همه این موارد باز هم نمی‌توان این ریزش بزرگ را به صورت کامل طبیعی دانست. وضعیت این روزهای تالار شیشه‌ای و معاملات سهم‌ها نشان می‌دهد معامله‌گران ایرانی در شرایط فعلی حتی بیشتر از مردم سوریه که درگیر مستقیم جنگ احتمالی خواهند بود دچار ترس و وحشت شده‌اند و این دقیقا نکته‌ای است که می‌تواند بورس را همزمان با شروع جنگ فرضی همگام با فرود موشک‌ها به ویرانه تبدیل کند. طبیعتا سهامدارانی که هنوز هیچ اتفاق معمولی رخ نداده است این‌گونه تحت تاثیر قرار گرفته‌اند و باعث سقوط سهم‌ها و قیمت آن و در نهایت ارزش بازار شده‌اند در زمان وقوع جنگ احتمالی با رفتار معاملاتی خود یک جنگ تمام عیار در تالار با خلق صف‌های فروش سنگین خود ایجاد خواهند کرد که در نهایت به سقوط سنگین و تاریخی بازار منتهی خواهد شد. در این شرایط لازم است تا بورس با موضع‌گیری و ایجاد امید در بین معامله‌گران و از سویی دیگر سهامداران با تعقل بیشتری نسبت به حاشیه‌های سیاسی فعلی واکنش نشان دهند تا بورس از مسیر خود منحرف نشود.

تاثیر حقیقی سیاست بر بورس

هنگامی که بروز بحران‌های منطقه‌ای و جهانی مطرح می‌شود، برای بازارهای سرمایه و بورس‌ها نگران‌کننده بوده و بورس نیز بازاری مستثنا از این مقوله نیست اما آنچه مهم است واکنش بیش از حد و اغراق‌آمیز بازار بوده که باید تعدیل شود. مدیرعامل هلدینگ سرمایه‌گذاری توسعه صنایع معدنی امید با بیان این مطلب در گفت‌وگو با بورس‌نیوز می‌گوید: پیش از بروز بحران سیاسی در سوریه نیز تنش‌هایی همچون جنگ عراق، بیداری اسلامی و تحریم‌های بین‌المللی مطرح شد که بورس چندان در بلندمدت اثری از این موارد نپذیرفت. از این رو بایستی هرچه سریع‌تر نگرانی‌های به وجود آمده از بابت حمله به سوریه نیز تعدیل شود. محمدعلی احمدزاده‌اصل افزود: این تنش‌ها تنها از جنبه روانی و در بازه زمانی کوتاه‌مدت بر بورس اعمال اثر کرده و واکنش بازار به آن نیز طبیعی بوده است. هرچند تعبیر و تفسیرهای غلط برخی از موضوع احتمال بروز جنگ در سوریه و آثار آن بر بورس موجب واکنش اغراق‌آمیز سرمایه‌گذاران شده است. وی این فضا را بیشتر در راستای به راه انداختن جنگ سرد توسط غرب دانست و عنوان کرد: آنچه پیرامون هدف اصلی آمریکا مسلم به نظر می‌رسد، به راه انداختن جنگ سرد و روانی علیه این کشور منطقه خاورمیانه است تا یک جنگ نظامی و همه‌جانبه و اگر این قدرت غربی چنین قصدی داشت به طور قطع تاکنون آن را عملی کرده بود. این کارشناس بازار سرمایه بر کوتاه‌مدت و گذرا بودن آثار روانی این تنش‌ها بر بورس کشور تاکید داشت و گفت: به اعتقاد من تمام تهدیدها و التهابات ایجاد شده از سوی این قدرت غربی مبنی بر تصمیم برای حمله نظامی به سوریه برای در اختیار گرفتن فضای مذاکرات احتمالی به نفع خود بوده است، چراکه دولت‌ها و نیز همه مجامع و افکار عمومی با آغاز جنگ و حمله نظامی مخالف هستند و بعید به نظر می‌رسد که در شرایط فعلی اقدامی عملی از سوی آمریکا صورت گیرد. احمدزاده‌اصل با اشاره به رفتار هیجانی سرمایه‌گذاران بورسی در این روزها تصریح کرد: سرمایه‌گذاران و سهامداران بهتر است نگاهی خردمندانه به این موضوع داشته باشند و اسیر بازی‌های سیاسی نشوند چراکه با کاهش تنش‌های سیاسی و رفع التهابات بورس به زودی تعدیل شده و به راه اصلی خود باز خواهد گشت. مدیر عامل شرکت سرمایه‌گذاری توسعه صنایع معدنی امید روند مثبت بهای دلار، اونس طلا و نیز نفت در روزهای گذشته را طبیعی دانست و خاطرنشان کرد: روند معاملات این قبیل کالاها موازی بورس بوده و آنها با افت شاخص سهام روندی مثبت به خود می‌گیرند اما رشد فعلی این نوع کالاها چندان دور از ذهن و نگران‌ کننده نیست و نمی‌توان آن را ناشی از التهاب دانست بلکه جلب توجه به آنها بیشتر ناشی از پیش‌بینی‌های صورت‌گرفته از سوی معامله‌گران است هرچند به نظر می‌رسد التهابات منطقه‌ای به زودی فروکش کند و منطق مذاکره بر رفتار احساسی طرفین حاکم باشد که در این صورت دوباره نگاه‌ها به سمت بورس و سرمایه‌گذاری در سهام جذب خواهد شد. 

هوشمندی حلقه گمشده معاملات

همچنین مدیر سرمایه‌گذاری صندوق آگاه حضور هیجانی در صف‌های خرید به خصوص فروش را منطقی ندانست و سهامداران را به فعالیتی هوشمندانه در بازار دعوت کرد. به گزارش سنا، مصطفی بیاتی مدیر سرمایه‌گذاری صندوق آگاه شرایط فعلی بازار را متاثر از بحث‌های سیاسی در خصوص حمله احتمالی آمریکا به سوریه ارزیابی کرد و اظهار داشت: بحث‌های سیاسی در بازار سرمایه دامن گشوده در حالی که هیچ بحث بنیادی در سهام شرکت‌ها رخ نداده است. وی درباره شرایط فعلی بازار تصریح کرد: بازار در این روزها در اختیار دو گروه است؛ گروه اول کسانی هستند که معتقدند ریسک سیاسی پیش آمده تاثیری ماندگار در بازار ندارد و هم‌اکنون می‌توانند سهم‌های ارزنده را به قیمت مناسب و حتی بسیار پایین‌تر از قبل بخرند و گروه دوم کسانی هستند که موضوع جنگ احتمالی آمریکا با سوریه را نگران‌کننده ارزیابی می‌کنند و تمایل به خروج از بازار سهام دارند.

 بیاتی با اشاره به اینکه وقتی نوسانات منفی و مثبت در بازار ناشی از اتفاقات بنیادی نباشد بعد از گذشت مدتی سهم‌ها روند تعادلی خود را پیدا می‌کنند، تاکید کرد: در شرایط هیجانی که قیمت‌ها بی‌جهت بالا یا پایین می‌روند سهامدار از خرید و فروش و عملکرد هیجانی‌اش متضرر می‌شود. مدیر سرمایه‌گذاری صندوق آگاه خاطرنشان کرد: فروش در افت زیاد به هیچ مشتری توصیه نمی‌شود چون صف‌های خرید و فروش در کمتر از یک چشم بر هم زدن جمع می‌شوند و حتی ممکن است در یک چشم بر هم زدن دیگر صف فروش به صف خرید تبدیل شود و سهامدار نتواند سهمی را که یک دقیقه قبل در اختیار داشته به قیمتی بالاتر تهیه کند. وی در ادامه افزود: ماندن در صف یعنی معامله‌ای به دلیل نبودن خریدار یا فروشنده انجام نمی‌گیرد پس اگر معامله‌ای صورت نگیرد ماندن در صف هم بی‌فایده است چون به عنوان مثال در شرایط فعلی که بسیاری از سهم‌ها با صف‌های چند ده میلیونی فروش مواجهند معنی ندارد جز اینکه سهامدار بدون اینکه خریداری وجود داشته باشد چشم انتظار یک خریدار است پس اگر در چنین شرایطی خریداری پیدا شود که صف‌ها را جمع کند می‌تواند ناشی از اخبار مثبت در بازار باشد. بیاتی در پایان به سهامداران توصیه کرد: ماندن در صف، تصمیم منطقی نیست اما اگر سهامداری به هر دلیلی تصمیم به خروج از بازار گرفته بهتر است صبر کند تا بازار متعادل شود تا بتواند سهم خود را به قیمتی متعادل بفروشد.